Imi nkịta: ọ nwere ihe ọ bụla iji tụnyere ya?

Ọ bụ ya mere ndị mmadụ ji malite iji ikike nkịta a maka ebumnuche nke ha ogologo oge:

• Nkịta na-enyere aka na nyocha ọkụ. Imi ha nwere ike ịmịpụta ihe dị ka otu ijeri teaspoon mmanụ ụgbọala - a ka nwebeghị ihe atụ nke usoro a nke ịchọpụta ọkụ ọkụ.
• Nkịta na-enyere ndị uwe ojii na ndị agha aka ịchọta ọgwụ, bọmbụ na ihe mgbawa ndị ọzọ.
• Ha na-enyere aka ịchọta ndị mmadụ site na isi n'oge ọrụ ọchụchọ na nnapụta.
• A chọpụtala n'oge na-adịbeghị anya na enwere ike ịzụ nkịta ka ọ chọpụta ụdị ọrịa cancer ụfọdụ, gụnyere ọrịa ovarian na prostate cancer, melanoma na cancer akpa ume, yana ịchọpụta ịba na ọrịa Parkinson. Dị ka otu nnyocha nke Medical Detection Dogs mere na-egosi, e nwere ike ịzụ nkịta ka ọ mata isi ọrịa, nke ya na otu teaspoon nke shuga e tinyere mmiri n'ime ọdọ mmiri abụọ nke Olympic.

Mana nsogbu bụ na ọ bụghị ọtụtụ nkịta a zụrụ azụ na ihe a niile. Na ọzụzụ ha dị oke ọnụ, ya mere enwere ụkọ " imi nkịta". Ya mere, ọ bụghị ihe ijuanya na ndị ọkà mmụta sayensị na-achọ imepụtaghachi ikike canine a pụrụ iche site n'enyemaka nke igwe, teknụzụ ma ọ bụ ihe sịntetik.

Sayensị nwere ike ịmepụta analogue imi nkịta?

Na Massachusetts Institute of Technology, ọkà mmụta physics Andreas Mershin, ya na onye ndụmọdụ ya bụ Shuguang Zhang, mere usoro ọmụmụ iji mụta ka imi nkịta si arụ ọrụ, wee mepụta robot nke nwere ike imepụtaghachi usoro a. N'ihi nyocha dị iche iche, ha jisiri ike mepụta "Nano-nose" - ikekwe nke a bụ mgbalị mbụ na-aga nke ọma iji mepụta mmetụta nke isi. Mana maka ugbu a, Nano-Nose a bụ naanị ihe nchọpụta, dị ka onye na-achọpụta carbon monoxide, dịka ọmụmaatụ - ọ nweghị ike ịkọwa data ọ na-enweta.

Mmalite Aromyx na-anwa iji isi isi maka ebumnuche azụmahịa. Ụlọ ọrụ ahụ chọrọ itinye ihe niile 400 mmadụ na-anabata ihe na-esi ísì ụtọ na mgbawa, n'adịghị ka Nano-Nose, nke na-eji naanị ihe dị ka 20 ndị na-anabata ya, dabere n'iji ya eme ihe.

Ebumnuche kachasị nke ọrụ ndị dị otú ahụ niile bụ ịmepụta ihe ga-emeghachi omume na-esi ísì n'otu ụzọ ahụ dị ka imi nkịta. Ma eleghị anya, ọ dịghị anya.

Ma nkịta nwere imi kacha mma?

N'ezie, e nwere ọtụtụ ụdị anụmanụ ndị ọzọ na-enwe mmetụta dị mma nke na-esi ísì ma na-adịkwa n'ihu nkịta na nke a.

A kwenyere na isi ísì kachasị dị na enyí: ha chọtara ọnụ ọgụgụ kasịnụ nke mkpụrụ ndụ ihe nketa na-ekpebi ísì. Enyí nwere ike ịmata ọdịiche dị n'etiti agbụrụ mmadụ na Kenya, dị ka nchọpụta 2007 si kwuo: otu ebo (Masai) na-achụ nta ma na-egbu enyí, ebe ebo ọzọ (Kamba) adịghị eme.

Anụ ọhịa ka nkịta. Ọ bụ ezie na ụbụrụ ha dị ụzọ abụọ n'ụzọ atọ dị nta karịa mmadụ, mmetụta ha na-esi ísì dị okpukpu abụọ mma. Dịka ọmụmaatụ, anụ ọhịa bea nwere ike na-esi ísì nwanyị site na otu narị kilomita.

A makwaara oke na oke maka mmetụta ha na-esi ísì. Na nnukwu shark na-acha ọcha nwere ike ịhụ ọbụna otu ntapụ ọbara site n'ihe karịrị otu maịl.

Ma o doro anya na anụmanụ ndị a niile, n'adịghị ka nkịta, enweghị ike inyere mmadụ aka, nke mere na ọ bụ ísì nkịta ka ndị mmadụ ji kpọrọ ihe.

7 September 2020

Emelitere: Septemba 7, 2020